Миллер, Эндрю. Кислород: роман/Пер. с англ. М.Нуянзиной. -- М.: РОСМЭН-ПРЕСС, 2004. -- 414с. -- (Премия Букер: избранное).
Больш важна не проста быць, а быць для кагосьці сваім. Гэтая пранізьлівая максіма, прадуманая аднойчы адным з герояў рамана "Кісларод", зьяўляецца пэўна асноўнай, "гаславай" для ўсяго гэтага твору -- яна нібыта стрыжань зьбірае некалькі розных жыцьцяў-сюжэтаў у адну просценькую, але цэльную пірамідку. Гісторыя сям'і -- два брата каля ложку паміраючай ад рака лёгкіх маці. І гісторыя пісьменьніка, эмігранта (і нарэшце, гея), адзін з твораў якога перакладае малодшы з братоў -- такая вось узаемасувязь гэтых сюжэтаў, так бы мовіць, па ўскоснай…
Было цікава чытаць, таму што мабыць я проста фанат сямейных сагаў і да таго падобных аповядаў... Зачапіла яшчэ і таму, што маю прыкладна падобны досьвед -- неяк год таму назад я мусіў даглядаць паміраючую бабульку ў апошні тыдзень яе жыцьця… Так што вобраз старой кабеты, якая у прамежках паміж выбухамі болю спрабуе асэнсаваць сваё жыцьцё, для мяне быў не абстрактным практыкаваньнем пісьменьніка, а нечым вельмі асабістым…
Цікава тое, што ў рамане даволі асьцярожна, і прыгожа падаецца думка пра тое, што ў сучасным грамадстве пануе ўяўленьне "быць" = "мець посьпех", але на сам рэч гэтае атаясамліваньне посьпеху і "рэальнага" быцьця калі не згубнае, дык замінае нармальнаму жыцьцю простых, і "няпростых" таксама, людзей… Бадай, галоўных герояў тут два -- Лары, старэйшы сын паміраючай ад рака Алісы Валентайн, і пісьменьнік-эмігрант Ласло Лазар, венгр, які пакінуў сваю радзіму пасьля падзей 1958 году. Яны розныя з пункту гледжаньня "быць=мецьпосьпех" -- Лары пачынае быць "лузерам", яго ўжо не запрашаюць здымацца ў серыялах, ён рызыкуе ў хуткім часе страціць усё, нават сям'ю, а Лазар (нават у гэтым сугуччы "лузер-лазар" можна заўважыць тонкую, выключна брытанскую "ціхую" іронію…) даўно і стала мае посьпех, ён вядомы драматург, даволі яркая зорачка на небасхіле парыскага бамонду. Але асноўная праблема, якую абодва героя перад сабою бачаць і спрабуюць кожны на свой капыл вырашыць, гэта пытаньне -- а дзе/для каго я СВОЙ?..
Даволі падрабязнае апісаньне жыцьця "сям'і" гееў у мяне асабіста не выклікала моцнай агіды… Міллер толькі ускосна закранае "асаблівасьці" менавіта інтымных адносінаў, спрабуе намаляваць сумеснае жыцьцё Ласла і ягонага партнера Курта як звычайнае сямейнае жыцьцё, паліткарэктна вытрымлівае аповед у танальнасьці "а тут нічога такога, ну проста любяць яны адзін аднога і ўсё"… (Ці гуляў Міллер на кан'юктуру, выводзячы гэты вобраз галоўным?.. Цікава, факт, што кніга ўвайшла толькі ў шорт-ліст Букера, але не атрымала саму прэмію, ці можа сьведчыць пра тое, што тэма гееў для брытанцаў не мае ўжо такой палітычна неабходнай абвостранасьці?..) Аднак штосьці ненатуральнае, лялечнае, сіліконавае ў гэтых адносінах адчуваецца…
Падазраю, Міллер проста вельмі тонка пакепіў і з геяў і са змагароў за мусульманскую свабоду Косава… Бо ці можна ўспрымаць як не кепік тое, што албанцам у іхняй праведнай, але сакрэтнай барацьбе, спатрэбілася дапамога старэючага гоміка?..
No comments:
Post a Comment