Каншпект лекцыі, якая была прачытаная ў Музеі Гісторыі Польшчы 8 траўня 2008 году
- Pamięć jest spantaniczna a historia jest krytyczna.
- Нават калі памяць і гісторыя займаюцца адной рэччу -- падыходы настолькі розныя, што можна казаць, што мы маем справу з рознымі рэчамі.
- Памяць належыць розным групам. Гісторыя -- усеагульная. Гісторыя -- маёмасьць ідэальнай групы, якая разцягнутая ў часе і прасторы. Памяць -- канфліктагенная. Гісторыя дыстанцыруецца ад варагуючых бакоў, яна прынамсі спрабуе атамаваць канфлікты, каб зрабіць іх хаця б не драматычнымі (адсюль -- гісторыя працуе на дэмакратыю/знаходзіцца ў яе падмурку).
- Для гісторыка праблема -- не выдаваць "запіс памяці" за працу гісторыка. Хаця канечне запіс памяці ёсьць першай справай гісторыка, але ён мусіць ісьці далей.
- Музей нельга разглядаць як нешта накшталт кнігі. Асноўнае ў музеі -- адбываецца інсцэнізацыя прадметаў.
- Muzeum ma tożsamaściową intencję, ergo muzeum nie moga być "muzeum pamięci". Сучасныя народы падзеленыя ўнутры сябе на розныя групы. Ergo нельга навязаць адну памяць на ўвесь народ. Перамогшая памяць толькі адной групы заўсёды помсьціць.
- Сучасная акадэмічная гісторыя адарваная ад рэальнага жыцьця. Людзей не цікавіць, колькі іх продкі атрымлівалі прыбытку на чалавека ў XVIII ст. напрыклад. Ergo музей мусіць трымаць сувязь з грамадствам.
- Мэта Музея Гісторыі Польшчы, ІМГО, паказаць, як з "грамадства станаў" (дзе былі розныя памяці розных "сасловій") прыйшлі да "народа польскага", паказаць кшталтаваньне "народнай сьвядомасьці". Такім чынам можна знайсьці месца для розных памяцяў пад адным дахам аднаго музея.
- Людзі прыходзяць у музей не для таго каб вучыцца. Музей не мае права быць нудным, нецікавым. Музей -- гэта не энцыкляпедыя ergo мусіць быць сьвядомы выбар экспанатаў і экспазіцый. Музей -- гэта хутчэй агора, чым сьвятыня.
