Кніга з нечакана драматычным і адначасова сьветлым фіналам. Аповед вядзецца спачатку запаволена, амаль марудна і аднастайна -- бы тыя бяскрайнія пустэльныя прасторы ўнутраных аўстралійскіх тэрыторый. Але паціху набіраецца тэмп і насычанасьць, напружана праглынаеш радкі да самай апошняй старонцы, на якой аповед скончваецца даволі рэзка, але менавіта так і трэба было ў гэтай гісторыі… гэта як апошні акорд нейкай драйвавай кампазіціі ці то ў рытм'н'блюз, ці то ў класічным рок'н'рол… І скончваецца не гэдак, я ты меркаваў, што яно мусіць скончыцца, калі толькі пачынаўся сюжэт. Тут атрымаўся зусім іншы дэтэктыў, хаця галоўнае пытаньне -- хто ж каго заб'е -- і трымае тваю увагу увесь аповед, але ўсе застаюцца жывымі, хаця гэта далёка не хэпіенд па-амерыканску… Аўстралійская шаша і аўстраліскія краявіды, Індыйскі акеан ды маўклівы рыбацкі побыт, рэдкія дзівакі-абарыгены.
Шчыра кажучы, я не чакаў, што гэтая кніга кране мяне на столькі, кране такія вострыя і блізкія пытаньні… За гэтымі экзатычнымі дэкарацыямі толькі да часу хаваюцца адвечныя пытаньні… Хаця, канечне, не ўсе. Раман нечакана выходзіць на праблему "традыцыі".
Аўтар праз жыцьцё маленькага соцыюма (і нават вельмі абмежаванага колу сваіх герояў) спрабуе змадэляваць тое, што мы маглі бы назваць менавіта традыцыяй. Мінулае чалавека абумоўлівае ягоныя сёньняшнія паводзіны, горш за тое, мінулае ягоных бацькоў так сама, а можа і ў большай ступені, зьвязвае яго, стаіць лёсавызначальным ценем за сьпіной… ад мінулага можна пазбавіцца проста не згадваючы яго сёньня, магчыма таму жыхары заходнеаўстралійскага мястэчка Ўайт-Поінт такія негаваркія і зь вялікай неахотай расказваюць пра мінулае, сваё і суседзяў, жанчыне, Джорджы Ютланд, якая апынулася ў гэтых мясьцінах, пабраўшыся шлюбам з Джымам Бакрыджам, удаўцом, адным з "цэнтравых і стромых" тутэйшых мужыкоў… Але мінулае не такое дурное, каб проста стаяць навязьлівым прывідам побач, яно пачынае дзейнічаць, праяўляцца, сплятаючы таксама і новыя праблемы так бы мовіць пра запас, каб будучыя пакаленьні трымаць за горла… Джорджы закахалася ў мясцовага "няўдачніка", Лютара Фокса, які стаўся для ўатпоінтцаў накшталту пудзіла -- Фоксы прыносяць няўдачу, пачынаючы з іхняга бацькі, які заўсёды псаваў любую рыбалку, як толькі апынецца на якой-небудзь лодцы, і зь імі лепш наогул не мець справу, не датыкацца і нават не глядзець на паварот да іхняй фермы. Фокс у якасьці помсты за такі байкот займаецца браканьерствам -- ловіць рыбу без лецэнзіі. Ну і як вы думаеце, хто каго заб'е -- аўтарытэт Бакрыдж Фокса, ці летуценны рамантык Фокс тоўстаскурага Бакрыджа?.. Дарэчы, Бакрыдж не такі таўстаскуры, якім здаецца спярша. Ён разумее, што зь ім робіць ягонае мінулае і, мабыць яшчэ ў большай ступені, мінулае ягонага бацькі. Ён хоча пазбавіцца гэтай валізкі, хоча перамяніць "традыцыю", у якую пастаўлены. Але Бакрыдж разумее, што за ўсё трэба плаціць, і напэўна з мінулым так сама можна ўступіць у такія гандлёвыя дачыненьні, аддаць дарагое, нечым ахвяраваць… А Джорджы не хоча прымаць сьвет такім, якім бачыць яго Бакрыдж, хаця і прымае ягоную ахвяру… Зрэшты, яна б і не даведалася пра ўсе праблемы і "скелеты ў шафе" гэтага чалавека, калі б не пакахала іншага…
У нешматслоўных дыялогах выяўляецца наступнае. Традыцыя -- гэта не вельмі прыгожае мінулае чалавека, якое замінае, муляе і абмяжоўвае, гэтае мінулае часьцей за ўсё людзі ненавідзяць. Але вось як ад такой пошасьці пазбавіцца? Можна проста незаўважаць/незгадваць, як гэта робяць жыхары мястэчка, і пры гэтым сьвята верыць у "ўдачу", якая напэўна мусіць нешта выправіць у мінулым ці прынамсі загнаць гэтае мінулае куды падалей, калі удачы будзе шмат… Можна спрабаваць адкупіцца, як гэта робіць Бакрыдж, ці прынцыпова з усім парваць і зьехаць куды падалей самому, зьбегчы ад свайго мінулага і неўзгадваць яго болей на новым месцы, як гэта спрабуе зрабіць Лю Фокс… Джорджы на словах схільная да другога варыянта, у яе таксама ёсьць мінулае, ад якога можна зьбегчы і таму яна разумее становішча Бакрыджа, і раіць яму зьехаць з Ўайт-Поінта, аднак сама яна дзесьці ўнутры пратыстуе супраць усіх пералічаных падыходаў. Яна жахаецца ад таго, наколькі матыматычна-бяздушным зьяўляецца той сьвет, у каардынатах якога спрабуе жыць Бакрыдж і іншыя. Яна недаўмее, а як жа ж прабачэньне, дараваньне, яна не хоча жыць у сьвеце без гэтай магчымасьці… і таму мабыць спрабуе любіць нават Бакрыджа і не зьяжджае з Уайт-Поінта, хаця здавалася б даўно мусіла гэта зрабіць, каб пазбавіць сябе непатрэбных пакутаў… І вось я на да ўсяго яшчэ і закахалася ў Фокса… І прымаючы ахвяру Бакрыджа, яна не зьбіраецца кудыкольвек бегчы, яна просіць Бакрыджа -- зьмяні сваю традыцыю ўнутры традыцыі, проста хаця б штосьці перамяні на лепшае…
У якасьці ілюстрацый да гэтага рамана могуць служыць вось гэтыя файныя фоткі, якія я знайшоў у блогу аднаго хлопца з Перта (як раз тыя мясьціны, што ўзгадваюцца ў творы).
No comments:
Post a Comment